Sütür, her hangi bir cerrahi müdahale sırasında veya bir travma sonrasında planlı ya da plansız oluşan yaranın bozulan doku bütünlüğünü tekrar eski haline getirmek, enfeksiyonu önlemek, yaranın iyileşmesini desteklemek ve kanamaların kontrolünü sağlayarak geçici veya kalıcı yara desteği sağlamak için yaranın boyutuna, türüne veya meydana geldiği bölgeye bağlı olarak değişik türleri ve boyutları kullanılan cerrahi dikiş materyalleridir. (3)

Cerrahi ameliyat iplikleri olarak bilinen sütürlerin emilebilen (absorbable) ve emilmeyen (non-absorbable) cerrahi ipler olarak iki gruba ayrılmasının yanı sıra monofilament (tek sicim) ve multifilament (örgülü) ipler olarakta iki alt gruba ayrılır. Bir önceki yazımızda monofilament sütürlerden bahsetmiştik, bu yazımızda örgülü ameliyat dikiş ipleri olarak bilinen multifilament sütürlerin avantajları ve dezavantajları nelerdir, nerelerde kullanılır ve kimyasal yapısında bulunan hammaddelerin neler olduğundan bahsedeceğiz.

Multifilament Sütürler Nedir?

Doğal ya da sentetik yapıda olabilen multifilaman sütürler birden fazla filamentin bir araya getirilip örülmesinden veya sarılmasından oluşmaktadır. Bu örgülü cerrahi ameliyat ipliklerinin örülme veya sarılma türüne bağlı olarakta kendi alanında iki çeşidi vardır; İki filament bir araya getirilip örülürse twisted, ikiden fazla filament bir araya getirilip örülürse braided olarak adlandırılır. Kapiller (kılcal) özelliği vardır ama her ne kadar kapillarite özelliği kaplama yapılarak azaltılsa da tamamen yok edilemez. (3)

Multifilament Sütürlerin Avantajları Nedir?

Multifilament cerrahi ameliyat iplikleri monofilament iplere nazaran daha sağlam olur, kullanımı kolaydır ve düğüm emniyeti yüksek olduğu için kolay çözülmez. (1) Esnek ve güçlü, yumuşak ve bükülgen sütürlerdir. Ayrıca mukavemet değerleri yüksek olan multifilament ipler yıpranmaya dayanıklıdırlar. (3)

Multifilament Sütürlerin Dezavantajları Nedir?

Emilebilen ve emilemeyen türleri olan multifilament sütürler enfekte veya enfeksiyon kapma riski yüksek yaralar için uygun değildir, çünkü dikiş atılan dokuda mikrobiyal kolonizasyon oluşma riski yüksektir. Dokudan geçişi zordur, yani filamentler tek tek birbirlerine örüldüğü için multifilament sütür dokudan geçirildiğinde artan bir sürtünme katsayısı oluşur, bu yüzden yüksek doku hasarı ve reaksiyon yapma riski vardır. (4) Doku geçişini kolaylaştırmak ve doku hasarını azaltmak için özel kaplamalar kullanılarak bu sorun en aza indirilmektedir. Genellikle iç organlarda yapılan cerrahi müdahalenin ardından dokuların birleştirilmesinde tercih edilmektedir. (4) Lakin bazı durumlarda istisna söz konusu olabilir ve cerrahın kararına ve yaranın durumuna göre yüzeysel dokularda da örgülü sütürler tercih edilebilir.

Multifilament Sütürlerde Hangi Hammaddeler Kullanılır?

Multifilament (örgülü) cerrahi sütürlerimizin bir çok çeşidi mevcuttur; Poliglikolikasit (PGA), Poli Glikolid Laktid Asit (PGLA), Polyester (PET) ve fibroin adı verilen organik polimerden oluşan doğal ipek sütürler.

Emilmeyen Multifilament Sütürlerin Kimyasal Yapısı Nedir?

Emilmeyen örgülü sütürlerin kimyasal yapısında Etilen Teraftalat‘tan oluşan polyester, ham madde olarak kullanılır. Doğal olan emilmeyen ameliyat iplerinde ise fibroin adı verilen organik polimer kullanılır.

Emilebilen Multifilament Sütürlerin Kimyasal Yapısı Nedir?

Emilebilir örgülü sütürlerin kimyasal yapısında %100 poliglikolik asitten imal edilen sentetik kullanılır. Örgülü cerrahi iplerde özel kaplama maddesi olarakta Kalsiyum Stearat ve Polikaprolakton veya Poli (Glikolid Laktid) (30/70) karışımı kullanılır. Hızlı emilebilen örgülü sütürler hızlı hidroliz/emilim sağlamak için gama ile degrede olmuştur ve sterilizasyonunda gama radyasyonu kullanılmıştır.

Antibakteriyel Emilebilir Multifilament Sütürlerin Kimyasal Yapısı Nedir?

Cerrahi müdahalede bulunulan dokuların birleştirilmesinin ardından bakteri oluşumunun önüne geçmek için bazı durumlarda antibakteriyel multifilament (örgülü) cerrahi ameliyat iplikleri tercih edilmektedir. Örgülü cerrahi sütürler de mikroorganizmaları barındırma ihtimali tek bir filamentten oluşmuş monofilament sütürlere nazaran fazla olduğu için emilebilir sütürler antibakteriyel hale getirilmektedir. Bunun için kimyasal yapılarında bulunan 60 mg/m‘den fazla olmayan geniş spektrumlu antibakteriyel ajan klorhekzidin diasetat (CHA) içeriği sayesinde antibakteriyel etki sağlanmaktadır.

KAYNAKLAR

(1) Dereli, T . “SÜTÜR MALZEMELERİ VE SÜTÜR TEKNİKLERİ”. Güncel Dermatoloji Dergisi 1 (2016 ): 24-33

(2) Öğr. Gör. Öznur Özdinç (Gaziantep Üniversitesi): Ameliyat İpliklerinin Özellikleri | Properties of Suture Materials

(3) Şerife Daylan (Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara – 2018): Sütur Materyalleri ve Diğer Kapatma Malzemeleri

(4) Desiree Ratner, MD Clinical Professor of Dermatology, NYU Langone Health. (2020): What are the differences between monofilament and multifilament sutures? https://www.medscape.com/